"Shrek" jest na swój sposób klasyczną bajką. Mamy tutaj bohatera, piękną księżniczkę i nikczemnego złoczyńcę. W przeciwieństwie jednak do bajek, które znamy, bohaterem jest brzydki i irytujący olbrzym, księżniczka nie do końca jest taka, jaką się wydaje, a czarny charakter ma kilka oczywistych wad. "To alegoria, w której każdy może znaleźć coś na temat swojego życia. Każdy z bohaterów dochodzi do wniosku, że jest w nim coś wspaniałego. Uważam, że to prawda dla nas wszystkich: ludzie, którzy nas poznają i pokochają są w stanie dojrzeć nasze mocne strony. Nieważne czy jest się księżniczką, osłem, czy dużym, zielonym i śmierdzącym olbrzymem, każdy może znaleźć miłość i szczęście."
Producent "Shrek" z wytwórni DreamWorks, Jeffrey Katzenberg mówi "Ogólnie "Shrek" wywodzi się z tradycji bajek, na których wyrośliśmy. To niesamowita zabawa, kiedy widzimy jak wszystkie te konwencje zostają wywrócone do góry nogami." Producent i szef PDI/DreamWorks Aron Warner zgadza się z tym, że większość zabawy wynikającej z oglądania filmu "Shrek" wynika z pokazywania w krzywym zwierciadle naszych ukochanych postaci z bajek. "Wzięliśmy na warsztat prawie każdą bajkę i wywróciliśmy ja na drugą stronę. Nie było dla nas nic świętego. Wszystkie postaci z bajek były podstawą parodii."
Poza przełamaniem konwencji opowiadania bajek "Shrek" jest także przykładem przełomu w tym, co było swego rodzaju "Świętym Graalem" animacji komputerowej - stworzono postaci bardzo podobne do realnych. Są one w stanie wyrażać emocje dzięki skomplikowanej animacji twarzy wykreowanej przez PDI. Używając specjalnych narzędzi zwanych "Shapers," animatorzy byli w stanie osiągnąć ruchy twarzy i ciała poprzez wspólne działanie warstw kości, muskułów, tłuszczu, skóry, włosów i ubrań. Widać tutaj także postęp w tworzeniu naturalnego, organicznego środowiska; ubrania, które się porusza, załamań powierzchni, reakcji na światło, ognia, płynów o różnej gęstości (użyto nagrodzonego Systemu Animacji Płynów (FLU) stworzonego przez PDI/DreamWorks). "Komputer to rewolucja w procesie animacji - nie ewolucja, ale właśnie rewolucja. Nie ma wątpliwości, że "Shrek" jest ponad wszystkim, co do tej pory osiągnięto na polu animacji komputerowej" mówi Katzenberg i szybko dodaje "w ciągu przynajmniej ostatnich dziesięciu sekund. Czy myślę, że nasze osiągnięcie będzie punktem wyjściowym na jakiś dłuższy czas? Nie. To będzie punkt odniesienia na dzień lub dwa. Mówię to trochę z przymrużeniem oka, ale tym, co jest tak bardzo ekscytujące w animacji komputerowej jest to, że rozwija się w tak szybkim tempie. Mając do dyspozycji dzisiejsze narzędzia technologii cyfrowej możemy w zasadzie zrealizować wszystko o czym zamarzymy."
Oczywiście zanim filmowcy zamarzyli o zrealizowaniu filmu musieli coś przeczytać. "Shrek" ma swoje korzenie w ilustrowanej powieści dla dzieci nagrodzonego Williama Steiga. Napisana przez Steiga historia olbrzyma, który wyrusza w świat w poszukiwaniu przygód, po raz pierwszy zwróciła uwagę producenta Johna H. Williamsa. Williams wspomina "Każdy projekt rozpoczyna się od pomysłu, a mój powstał, kiedy czytałem powieść mojemu dziecku. Wkrótce dzieciak zaczął cytować całe fragmenty "Shreka" udając, że umie czytać. Nawet jako dorosły uważam, że Shrek jest niezwykły i bardzo zabawny. To był gotowy filmowy bohater, który czekał na swój film